گزارش صعود قله‌ خرسنگ

موقعیت جغرافیایی استان

شرح گزارش برنامه

• معرفی اجمالی منطقه:
موقعیت جغرافیایی منطقه‌:
در شمال شرقی استان تهران و نزدیک به مرز استان مازندران، روستایی به نام «آبنیک» قرار دارد. این روستای زیبا درشهرستان شمیرانات و ۱۵ کیلومتری شمال شرقی فشم واقع شده است و یکی از روستاهای معروف بخش رودبار قصران محسوب می‌شود. این روستا حدود ۲۴۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد.
مسیر دسترسی به منطقه:
فاصله‌ی روستای آبنیک از مرکز شهر تهران حدود ۵۰ کیلومتر است. برای رسیدن به این روستا باید خود را به گردنه قوچک رساند. رسیدن به گردنه قوچک از ۱. بزرگراه شهید بابایی شرق، جاده لشگرک ۲. بزرگراه زین الدین، خیابان استخر، جاده لشگرک ۳. انتهای شرقی بزرگراه ارتش امکان پذیر است. پس از گردنه قوچک باید مسیر را به سمت لواسان و فشم ادامه داد و با رسیدن به انتهای جاده، وارد جاده فشم (سمت چپ) شد. در نهایت، مسیر به فشم و میدان امام خمینی می رسد که باید آن را به سمت راست (جاده زایگان) ادامه داد. پس از گذر از روستاهای روته و زایگان، تابلوی آبنیک (در سمت چپ جاده) نمایان می شود. روستا در ضلع شمالی جاده قرار دارد. از جاده تا داخل روستا حدود ۵۰۰ متر فاصله است.
وجه تسمیه‌ی روستای آبنیک:
به نقل از سایت ویکی پدیا: «کوه معروف جان ستان (به گویش محلی: جانستون) که به کوه یونزا (در اصل: یونجه زار) معروف است در این آبادی است. چشمه ای گوارا از کوه جان ستان سرچشمه دارد و در آب نیک به شاخه رودخانه جاجرود می‌پیوندد. آب این چشمه در گوارایی معروف است و وجه تسمیه آبنیک از این چشمه است.»

• معرفی اجمالی قله‌ی خرسنگ:
وجه تسمیه:
در فرهنگ فارسی معین، «خرسنگ» به معنای سنگ بزرگ و ناهموار نوشته شده. نامگذاری قله‌ی خرسنگ نیز به علت وجود سنگ‌های بزرگ و نتراشیده در مسیر و روی قله است.
موقعیت جغرافیایی قله:
خرسنگ‌ها شامل ۳ قله‌ی خرسنگ شمالی، فرعی و جنوبی بر روی خط الراسی قرار گرفته اند که از شمال به جنوب شرق امتداد می‌یابد. این خط الراس از خرسنگ شمالی به سمت غرب به قله‌های جانستون و ورزاب می‌رسد و پس از گذر از گردنه ورزاب به قله‌ی برج و خط الراس خلنو. همچنین از خرسنگ جنوبی به سمت جنوب شرق امتداد یافته و پس از گذر از قله های خاتون بارگاه، اشتر و گردنه یونه زا به قله‌های کاسونک و شیورکش می‌رسد.
مسیرهای صعود:
۱.    روستای آبنیک، دشت جانستون (مسیر متداول تابستانه)
۲.    روستای لالان، گردنه ورزاب، خط الراس جانستون - خرسنگ (مسیر تابستانه)
۳.    روستای گرمابدر، خط الراس خاتون بارگاه - خرسنگ (مسیر زمستانه)

• اطلاعات اجمالی برنامه: 
کل زمان پیمایش: ۹ ساعت
اختلاف ارتفاع آغاز پیمایش تا قله: ۱۴۵۰ متر
مسافت پیمایش: ۱۵.۵ کیلومتر

• شرح گزارش برنامه:
درست در ساعت ۴ صبح، برنامه از زیر پل سیدخندان آغاز شد و پس از گذشت حدود ۱ ساعت به روستای آبنیک رسیدیم. پس از رسیدن به روستا، مسیر را از خیابانی به نام «جانستان» ادامه دادیم. خیابان جانستان یک مسیر خاکی در امتداد رودخانه‌ی آبنیک است. این مسیر برای هر نوع خودروی سواری، بی هیچ چالشی قابل تردد است. در اواسط این مسیر، پس از پارک خودروها در جایی مناسب، پیمایش را شروع کردیم. اما می توان با خودرو تا انتهای این مسیر خاکی رفت، جایی که پارکینگ کوچکی هم در نظر گرفته شده است. در انتهای این جاده که انتهای روستا نیز هست، باید از عرض رودخانه‌ای کم عمق و کم آب (در زمان اجرای برنامه) گذشت. در ادامه، مسیرِ کم شیبِ پیش رویمان ازسمت راستِ رودخانه و در جهت مخالف آن می‌گذشت. با گذر از این مسیر کم شیب و رسیدن به مسیری سنگی و صخره ای، شیب تندتر می‌شود و پاکوب به شکل زیگزاگ. در این قسمت از مسیر، سیم بکسل‌هایی ثابت نصب شده است. پس از یک ساعت پیمایش به گذرگاهی به شکل گردنه رسیدیم. به محض رسیدن به این نقطه، منظره‌ی زیبایی پیشِ رویمان نمایان شد. منظره‌ای از دشت جانستون و دورنمایی از قله‌های جانستون.
بعد از این گذرگاه، در مسیر چشمه آبی گوارا بود. مسیر پاکوبِ پیش رویمان را که شیب چندانی نداشت ادامه دادیم. در مسیر، چشمه آب دیگری بود. درنهایت به جایی به نام دو راهی جانستون - خرسنگ رسیدیم. جایی که پیش رویمان غارهایی به نام «غاردستکند بیوک آقا» دیده می‌شد. در این دوراهی، سمت چپ که از کنار غارهای مذکور می‌گذرد، مسیر اصلی قله‌های جانستون است. مسیر را از سمت راست ادامه دادیم و پس از گذر از گوسفندسرایی، توقفی کوتاه برای صبحانه داشتیم. درست در همین جا قله های خرسنگ و گردنه‌ی بینشان نمایان شد. برای رسیدن به گردنه، مسیر پرشیبی پیش رو داشتیم و پاکوب کاملا مشخص بود. در اواسط مسیر، پشت سرمان قله و گُرده‌ی شرقی سرکچال نمایان شد و با افزایش ارتفاع، کم کم دیگر قله‌های خط الراس سرکچال - خلنو مشخص می‌شدند.
پس از گذشت تقریبا ۲ ساعت از غار بیوک آقا به گردنه در ارتفاع ۳۶۸۰ متر رسیدیم. روی گردنه، روبرویمان منظره‌ی زیبایی از دشت لار، خط الراس سینزا در شمال و دورنمایی از قله‌ی همیشه حاضر و زیبای دماوند بود. مسیر را در جهت جنوب و جنوب شرق ادامه می‌دهیم. مسیری با شیب تند که سنگ‌های بزرگ و نتراشیده دارد. این قسمت از مسیر تا قله به جهت داشتن شیب تند و پرتگاهی بودن، احتیاج به دقت لازم و بعضا استفاده‌ از باتوم برای حفظ تعادل بیشتر دارد. سرانجام پس از ۴۵ دقیقه از گردنه به قله‌ی خرسنگ رسیدیم. در جنوب قله منطقه‌ی حفاظت شده‌ی ورجین و روستاهای گرمابدر، آبنیک و لالان مشخص‌اند. همچنین درمنتهی الیه جنوب، قله‌ی مهرچال، در جنوب شرق، کافره، کاسونک، آسمان کوه و در غرب و شمال غرب خط الراس خلنو و قله‌های آن خودنمایی می‌کنند. 
پس از گرفتن عکسی یادگاری و استراحت، مسیر بازگشت را از همان مسیر فرود، پیش گرفتیم. زیر گردنه، بخشی از مسیر به شکل شن اسکی ست که می‌توان برای فرود راحت و سریع تر از آن استفاده کرد. در نهایت پس از حدود ۳ ساعت و ۱۵ دقیقه به محل پارک خودروها رسیدیم.

• پی نوشت: 
به دلیل ترافیک همیشگی مسیر فشم به تهران درعصر روزهای جمعه، بهتر است زمان بندی به گونه‌ای باشد که پیش از عصر، برنامه به پایان برسد.

حمید میرزائی   h.mirzaie26@gmail.com